Największy wynalazek ludzkości – koło

Bez niego trudno sobie wyobrazić codzienne życie. W ogóle wszystko kręci się wokół niego. Mowa o kole, największym wynalazku ludzkości w jej dziejach. Wynalazek tak prosty, a przy tym tak genialny i uniwersalny, że nie sposób sobie wyobrazić bez niego życia. Kto wymyślił koło? Jak stary jest to wynalazek?
Badacze, antropolodzy, inżynierowie i inni specjaliści są ze sobą zgodni w twierdzeniu, że wynalezienie koła było niewątpliwym przełomem w dziejach ludzkości. Dziś niemalże wszystko opiera się o tą figurę geometryczną – od płyt CD/DVD po transport, maszyny do szycia, turbiny wodne, wózki dla dzieci, naczynia, i wiele, wiele innych elementów niezbędnych w codziennym życiu. Ale koło to nie tylko figura, która wykorzystywana jest w codzienności. To także ważny symbol w wielu religiach czy twierdzeniach filozoficznych. Ale kto jest jego autorem? Kto wynalazł koło?
Badacze uważają, że wynalezienie koła to czysto ludzka działalność. Ich zdaniem człowiek nie mógł zaobserwować występowania koła w przyrodzie, zatem musiał użyć swej wyobraźni, by takie stworzyć. Jest jednak część badaczy, którzy twierdzą, że mógł zaobserwować koło w przyrodzie chociażby na podstawie kształtu księżyca. Faktem jednak jest, iż przekucie obserwacji w rzeczywisty przedmiot i wykorzystanie go w praktyce wymagało wyobraźni i inteligencji.
Jako autora wynalazku koła Chińczycy wskazują cesarza Houang-Ti, który żył w XVII wieku przed naszą erą. W Europie autorek koła miał być Archytas z Tarentu, który żył w V wieku przed naszą erą. Natomiast wynalazek koła garncarskiego przypisuje się Anacharsisowi, legendarnemu władcy Scytów. Jednak ważne jest także to, że sam symbol koła pojawia się już w czasach bardzo odległych, a przekształcenie go z rysunku w rzeczywisty przedmiot mogło nastąpić w Mezopotamii lub Indiach w około 3500 roku p.n.e. W Sumerze, w grobach królewskich datowanych na lata 3000-2000 p.n.e. znaleziono koła od wozów, zatem były już one znane ówczesnych ludziom. Jedna z teorii mówi, że koło jedne powstało poprzez ewolucję wałków jezdnych, potrzebnych do przesuwania ciężkich przedmiotów. Szprychy z kolei datowane są na około 2000 rok p.n.e. Jak wskazują badacze, koła wozów musiały być drewniane i całkiem duże. W takim układzie musiały powstać tam, gdzie rosły wielkie drzewa, co prowadzi do Europy Środkowej, która w dawnych czasach była nieprzebrniętą puszczą. Odkrycia archeologiczne wskazują, że na terenie Niemiec odnaleziono kamień grobowy z wyrytym rysunkiem pojazdu dwukołowego ciągniętego przez woły. Ten rysunek liczy sobie około 5000 lat. Na terenie Budapesztu odnaleziono gliniane modele wozów z kołami, a ich wiek także datuje się na 5000 lat.
Koło ma ogromne znaczenie także symboliczne. To na jego obwodzie osadzano znaki astrologiczne, zasiadano w okręgu, w filozofii przedstawiano naturę jako ciągły krąg śmierci i życia. Wynalazek koła wpłynął na rozwój cywilizacji i kultury, co pchnęło także rozwój samego człowieka.